🎭 Ghen tị với bạn thân: Sự xấu tính không dám nói với ai và cách lấy lại sự tự tin nguyên bản
Bạn có đang đeo mặt nạ và giả bộ tự tin?
🍃 Một chút dừng lại - Check-in cùng nhau
Chào bạn thân mến,
Gần nửa năm 2025 đã trôi qua...
Trong 6 tháng rồi, mỗi tháng mình đã gửi 1 reminder nhỏ qua newsletter này tới bạn. Hãy cho mình biết, bạn cảm thấy thế nào khi đọc các reminder Mindful for Joyful, để mình có động lực cho các bài viết tiếp theo nhé! <3
Còn hôm nay, mình có vài câu hỏi nhỏ:
Bạn có từng so sánh bản thân với người khác, và thấy khó lòng chúc mừng ai đó thành công?
Bạn có từng đeo chiếc mặt nạ "mạnh mẽ – thành công – vui vẻ", trong khi trái tim vẫn chưa thật sự bình an?
💛 Mình cũng từng ghen tị… với cả những người bạn thân
Gần đây, mình vô tình lướt Facebook và đọc được profile của một cô bạn: COO, Giám đốc, chứng chỉ dày đặc...
Chột dạ, tim mình thắt lại. Một cảm giác tự ti và ghen tị rất thật.
Mình đã thấy bản thân xấu tính quá! Bạn có đồng cảm với mình không?
Ở khoảnh khắc ấy, mình chợt nhớ lại một cuốn sách đã từng "cứu mình" 5 năm trước:
"The Courage to Be Disliked - Dám bị ghét" của Ichiro Kishimi và Fumitake Koga. Cuốn sách dựa trên lý thuyết Tâm lý học cá nhân của Alfred Adler.
Lần đọc lại này, như một cơn mưa gột rửa, giúp mình nhìn sâu hơn vào chính mình.
Nếu bạn cũng từng thấy mình so sánh, ghen tị, xấu tính, giả bộ “tự tin”
hãy cùng mình đọc tiếp những chia sẻ bên dưới nhé. 🌿
🧠 Tâm lý học nói gì về sự tự ti hay “giả bộ tự tin” của bạn?
Là con người, việc thi thoảng “khoe chút tự sướng”, hay “tự ti khiêm tốn” là chuyện bình thường.
Tuy nhiên, nếu chúng ta liên tục thấy “tự ti” rồi khiến mình phải “giả bộ tự tin”, có thể khiến chúng ta hoài nghi bản thân, luôn không vui và trở nên “xấu tính”.
Nhà tâm lý học Alfred Adler”, đã chia sẻ hai khái niệm quan trọng để giải thích hiện tượng này: Phức cảm tự ti và Phức cảm tự tôn
🔹 Inferiority Complex (Phức cảm/mặc cảm tự ti)
Cảm giác luôn thấy mình kém hơn, không xứng đáng.
Biểu hiện:
Day dứt với lỗi lầm của bản thân
Cảm thấy không an tâm trong các mối quan hệ
Lòng tự trọng thấp (low self-esteem)
Tránh né giao tiếp
Nhạy cảm thái quá với lời phê bình
🔹 Superiority Complex (Phức cảm/mặc cảm tự tôn)
Một sự tự cao giả tạo, tìm cách tỏ ra vượt trội để che giấu nỗi bất an bên trong.
Biểu hiện:
“khoe khoang” về nhiều thứ mà bản thân không thực sự làm được
Cần được công nhận liên tục
Hay hạ thấp thành tựu của người khác
Không chịu nghe góp ý
Bạn hãy hình dung:
Nếu mặc cảm tự ti là co mình lại, thì mặc cảm tự tôn là đè người khác xuống để kéo mình lên.
Khi mặc cảm tự ti trở nên thái quá, cá nhân có xu hướng “mặc cảm tự tôn” để che đậy sự “thiếu” của mình.
Cả hai đều xuất phát từ nỗi sợ "không đủ" (not enough) — hai mặt của cùng một đồng xu.
Sâu xa hơn, những mặc cảm này thường hình thành từ
tính cách
tuổi thơ (được yêu chiều quá, hoặc bị bỏ rơi, lạm dụng, không quan tâm…)
quá trình trưởng thành,
tương tác xã hội với những người xung quanh,
và thông điệp mà cá nhân đó đang sống truyền tải về sự “đủ”.
Đây không phải là một chẩn đoán về vấn đề sức khoẻ tâm thần. Đó là một cách giải nghĩa theo một góc nhìn khác về mặt tâm lý con người. Vì vậy, bạn đừng quá lo lắng.
📖 "Dám bị ghét" – Sự dũng cảm để chấp nhận chính mình
Cuốn sách này không dạy bạn cách chiều lòng người khác, mà chỉ ra lý do sâu xa khiến chúng ta luôn thấy "không đủ".
Điều mình tâm đắc nhất sau khi đọc lại sách:
👉 Chấp nhận bản thân (self-acceptance) là nền móng của sự tự tin nguyên bản.
Không phải quá khứ. Không phải thành tích.
Chính việc bạn tin rằng sự tồn tại của mình có ý nghĩa mới mang lại bình an.
Mỗi hành động khiến bạn to lớn hơn, trái tim rộng mở hơn — là hành động của sự dũng cảm.
Ngược lại, hành động khiến bạn co rút, nhỏ bé hơn — là hành động xuất phát từ nỗi sợ.
Nếu bạn:
Khó vui cho thành công của người khác
Hay ghen tị
Hay thấy mình thấp bé
Thì đó không phải lỗi của bạn.
Chỉ là dấu hiệu bạn đang cần chấp nhận bản thân hơn một chút mà thôi.
🎭 Gợi ý thực hành: 5 bước nuôi dưỡng sự tự tin nguyên bản
Dưới đây là vài gợi ý nhỏ để bạn thực hành.
Chúng không còn sáo rỗng khi bạn hiểu sâu nguyên lý đằng sau.
🌼 Học cách chấp nhận bản thân
Ngồi yên 5 phút mỗi sáng, tự hỏi:
"Hôm nay, mình đã đủ đầy vì điều gì?"
Sau đó, viết ra 3 điều bạn biết ơn.
Những điều nhỏ xíu ấy là nền móng để bạn từ từ thấy mình đáng yêu, đáng sống và... thật sự đủ.
🌼 Rèn luyện tư duy phát triển (Growth Mindset)
Mỗi khi bạn mắc lỗi hay thất bại, thay vì trách móc bản thân, hãy đặt tay lên tim và hỏi:
"Điều này dạy mình bài học gì?"
Tập trung vào hành trình thay vì kết quả, sẽ giúp chúng ta bớt soi mói và day dứt vào lỗi lầm của mình, đồng thời cầu tiến phát triển bản thân hơn.
🌼 Luyện tập Chú tâm nhận diện (Mindful awareness)
Khi cảm giác ghen tị xuất hiện – điều rất con người – thay vì xua đuổi nó, hãy thử thầm chúc mừng người đó trong lòng.
Sau đó, tự hỏi: "Nỗi thiếu thốn nào trong mình đang lên tiếng?"
Rồi tự nhắc: "Mình đang đi trên hành trình của chính mình, không cần giống ai."
Việc này không dễ lúc đầu, nhưng qua thời gian, bạn sẽ thấy mình bớt so sánh và vui thật lòng.
🌼 Ở cạnh một cộng đồng yêu thương, thật thà và nâng đỡ.
Tìm đến những người khiến bạn thấy an toàn khi bạn tự ti nhất cũng như khi bạn toả sáng.
Những người dám yếu mềm, dám góp ý chân thành, dám khen bạn không vì bạn làm gì – mà vì chính bạn là ai.
Đó là mảnh đất màu mỡ nuôi dưỡng sự tự tin tự nhiên nhất: biết rằng mình được chấp nhận mà không cần phải “đạt chuẩn”.
🌼 Hãy để bản thân “Dám bị ghét”.
Không ai là hoàn hảo, việc chấp nhận bản thân như hiện tại và sẽ còn phát triển tích cực giúp bản thân hiểu không đặt áp lực chúng ta “phải là ai, như thế nào”.
Điều đó đồng nghĩa, dù người khác có thể góp ý những điểm chưa hoàn thiện của bạn, điều đó cũng không sao cả.
Quan trọng là cách bạn đối diện với những thiếu sót đó.
Hãy để mỗi lời góp ý là một phân bón tưới tắm cho cây non của bạn vươn lên, thay vì là “sâu bệnh”, bạn nhé.
🌺 Mindful Question hôm nay
Nếu ngày mai bạn mất hết mọi "danh xưng", bạn có còn thấy mình giá trị không?
🍃 Lời nhắn cuối
Bạn thân mến,
Bạn không cần phải chạy đua.
Bạn không cần phải chứng minh.
🌸 "So sánh chỉ khiến hoa quên đi chính vẻ đẹp của mình."
Bạn đã sẵn sàng tháo mặt nạ, để trở về với sự tự tin nguyên bản trong chính mình chưa?
Nếu bạn muốn chia sẻ cảm xúc của mình, hãy hồi âm lại thư này nhé.
Mình luôn ở đây, lắng nghe bạn. 🌷
Like/share/restack để ủng hộ mình có những bài viết chất lượng tiếp theo nhé.
Nguồn tham khảo: